In onze artikelreeks ‘Het logiesaanbod in cijfers’ gingen wij op zoek naar concrete cijfers over kleinschalige logies in Brugge. Met deze cijfers in de hand willen we deelnemen aan de discussie hoe het verder kan met het (verblijfs)toerisme in Brugge. Hiermee hopen we onze beleidsmakers te kunnen inspireren bij de vorming van een vernieuwde visie op toerisme tijdens de komende legislatuur.
Dubbel aantal toeristen verwacht binnen 10 jaar
Niemand kon 6 jaar geleden voorspellen dat het toerisme in 2020 grote klappen zou krijgen naar aanleiding van de Covid-pandemie. Toen zagen we hoe belangrijk de toeristische sector is voor de binnenstad. Niet alleen voor de logiessector, maar ook voor de retail en horeca en onrechtstreeks ook voor de toeleveringsbedrijven, industrie en bouwsector. Maar niemand kon ook voorspellen dat het toerisme zo snel weer zou terugkeren. Het lijkt er zelfs op dat de bezoekersaantallen vandaag ruimschoots die van de pre-Corona overstijgen. Brugge is trouwens geen uitzondering. België staat in de top drie van Europese landen waar het toerisme opvallend beter scoort dan voorheen.
Op basis van de laatste gegevens voorspellen experts nu dat het aantal bezoekers wereldwijd binnen de 10 jaar wel eens zou kunnen verdubbelen. Terwijl Brugge het voorbije jaar alweer de 7 miljoen bezoekers behaalde, is het de vraag hoe we als relatief kleine stad met nog grotere bezoekersaantallen zullen moeten omgaan en of we dit hoegenaamd wel willen.
Terwijl de alarmbellen in verschillende Europese steden afgaan zoals in Amsterdam, Barcelona of Venetië, kunnen we in Brugge het beleid nog bijsturen nu het nog niet te laat is.
De modale Bruggeling is best tevreden met het huidig toerisme.
Hoe ver kunnen we nog gaan zonder dat onze stad onleefbaar wordt voor de Bruggeling? Om een antwoord te krijgen op deze vraag kijken de experten vooral naar bewonersonderzoeken die de tevredenheid van de Bruggeling over zijn stad moet meten. Dit gebeurt onder meer door Toerisme Vlaanderen waarvan het laatste bewonersonderzoek dateert van 2021.
Uit dit laatste onderzoek blijkt dat bijna 80% van de Bruggelingen (nog steeds) best tevreden en fier is over zijn stad, dat hij beseft dat toerisme een belangrijke factor is voor de welvaart van de stad maar dat er ook grote negatieve aspecten zijn. Zo wordt in het onderzoek aangegeven dat Bruggelingen ervaren dat toerisme aanleiding is voor verschillende problemen zoals het verkeer (parkeren), hogere prijzen, betaalbare woningen, lawaaihinder en/of zwerfvuil.
Het zijn evenwel bewonersonderzoeken in de verschillende Vlaamse kunststeden en wijken onderling nogal eens af omdat de problematiek niet overal hetzelfde is. Zo hebben Gent en Leuven uiteraard meer overlast door studenten dan Brugge. Brugge zal dan weer meer overlast ervaren door het cruisetoerisme en dagjestoeristen. Uiteindelijk moet dit verder onderzocht worden wat precies aan de basis ligt van eventueel ongenoegen.
Inzetten op verblijfstoerisme loont op lange termijn.
Een veel gehoorde reden is de stroom dagjestoeristen (inclusief cruisetoerisme) die een negatieve invloed zou hebben op het leefcomfort van de Bruggeling. Maar ook hier moeten we voorzichtig zijn met voorbarige conclusies want uit metingen blijkt dat slechts 10% van de bezoekers in Brugge niet in onze stad overnacht. Als we dit vergelijken met de 40% dagjestoeristen in Amsterdam, Venetië of Barcelona, dan is de situatie in Brugge (nog) niet hopeloos.
Er zijn verschillende redenen hoe het in die steden zover is kunnen komen. Maar het gebrek aan (betaalbare) logies in die steden heeft er zeker toe geleid dat bezoekers meer logeren in hotels buiten de stad (of cruiseschepen) en van daaruit een bezoekje brengen.
Dit fenomeen zien we nu ook hier opduiken. De stijging van het aantal logiesbedden in de andere kunststeden en de Brugse rand zou op korte termijn wel eens de oorzaak kunnen zijn dat meer bezoekers in Gent, Rijsel of het Brugse Ommeland verblijven en van daar uit een daguitstap naar Brugge plannen. (Lees hier meer over het logiesaanbod in de andere steden).
Willen we dit (deels) verhinderen, dan zou het goed zijn de hotelstop en de stop op vakantiewoningen opnieuw te evalueren en eventueel te versoepelen. Deze beperkingen werden immers méér dan 20 jaar geleden ingevoerd met de bedoeling om het toerisme in te perken en de woningen betaalbaar te houden. Toen wist men ook niet dat de digitale platforms zoals Airbnb en Booking.com zouden boomen en ook de groei van tweede woonsten niet te stoppen was. Na twintig jaar moeten we nu vaststellen dat de prijzen voor woningen nog hogere pieken bereikt hebben en het toerisme verder is toegenomen.
Gelet ook op het falende handhavingsbeleid, de huidige hoge bezettingsgraad bij kleinschalige logies én hotels, het sterk gestegen aanbod buiten Brugge en de toenemende vraag van de bezoekers naar (betaalbare) logies en vakantiewoningen, is nu het moment gekomen om een nieuwe strategie uit te stippelen met het oog op het behoud van een leefbare stad.
