Het College van Burgemeester en Schepenen heeft dus beslist zonder voorafgaandelijk overleg met de sector de verhoging van 3,00 € naar 4,00 € van de toeristenbelasting voor te leggen op de eerstvolgende gemeenteraadszitting. Blijkbaar is het vertrouwen groot genoeg om in de goede afloop van deze beslissing te geloven. Niettemin vinden we in de vakpers signalen die hier sterke twijfels oproepen.

In een bulletin van het ‘Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut’ beschrijft Jan van der Borg (Katholieke Universiteit Leuven) in december 2021, hoe het ‘overtoerisme’ de bevolking uit Venetië verdrijft.

Je kan dit artikel hier volledig lezen :  http://publ.nidi.nl/demos/2021/demos-37-10-vanderborg.pdf

Hij beschrijft dat in vele toeristische steden de roep om de toeristische ontwikkeling af te remmen steeds sterker toeneemt. Het fenomeen waarbij de excessieve druk van de toeristische ontwikkeling de lokale economie en samenleving ontwricht wordt ‘overtoerisme’ genoemd. Het is dus zoeken naar een grens, een evenwicht.

In Venetië bezochten in 2018 liefst 30 miljoen bezoekers de stad, terwijl door experts de draagkracht geschat wordt op ongeveer 17 miljoen. Tevens bleek dat liefst 75% van de bezoekers voor minder dan een dag naar de stad kwamen. Volgens een recente studie uit 2020 zou een mix van 55 procent verblijfstoerisme en 45 procent dagtoerisme optimaal zijn. Het is duidelijk dat naast het absolute aantal bezoekers ook het relatief kwaliteitsarme dagtoerisme een belangrijk deel van het toeristische probleem van de stad geworden is.

Deze situatie is deels herkenbaar in Brugge. Voor Brugge zou de grens van overtoerisme rond de 8 miljoen bezoekers bedragen. Dit cijfer werd reeds bereikt in 2019 en zal snel na de Covid-crisis opnieuw behaald worden.

In Brugge is er dus hoegenaamd nog geen sprake van overtoerisme, maar moeten we waakzaam zijn voor de toekomst. We moeten er voor zorgen dat kwalitatief hoogwaardige vormen van (verblijfs)toerisme niet verdrongen worden door kwaliteitsarme vormen van (massa-) toerisme.

Het gebrek aan evenwicht uit zich in een aantal symptomen.

‘Exodus’ van de bevolking uit het historische centrum

De daling van het aantal inwoners in het historische centrum is gerelateerd aan de ontwikkeling van het toerisme maar wordt er zeker niet alleen door veroorzaakt. Al voor het toerisme in Venetië massaal begon te groeien, daalde het aantal inwoners van het historische centrum.

In Brugge is dit gelijkaardig maar minder uitgesproken. De toekomst ziet er evenwel niet rooskleurig uit. We staan immers voor het gegeven dat Brugge heel wat kleinere huizen telt die niet leefbaar zijn om ‘te bewonen’ en/of niet aangepast aan de hedendaagse verwachtingen. Komt daar nog bij dat de strenge regelgeving op de ruimtelijke ordening hier ook niet meezit.  

De jongere Brugse bevolking zoekt naar leefbare, grotere woningen met tuin, parkeermogelijkheid, privaat elektrisch laadpunt voor de wagen, minimum 3 slaapkamers, kindvriendelijk, kantoor om van thuis uit te werken, mogelijkheid tot het plaatsen van zonnepanelen. De toeristische sector is niet de enige grote boosdoener.

Monocultuur

Ook bedrijven en administraties hebben de laatste decennia de stad verlaten. In Brugge denken we aan het provinciebestuur, hospitalen, cinema’s, RVT’s, OCMW, politie,enz… Ook daar zien we dat  jongeren en gezinnen die actief waren op de arbeidsmarkt inmiddels de stad verlaten hebben zodat ouderen en gepensioneerden nu het leeuwendeel van de stadsbevolking vormen.

De verdwenen economische activiteiten in de binnenstad hebben ertoe geleid dat toerisme de belangrijkste en misschien wel enige economische sector is die nog zichtbaar is in het centrum van Brugge. We kunnen dan ook moeilijk beweren dat toerisme alles uit de stad heeft verdreven.